Quân chủng Hải quân nhân dân Việt Nam - 65 năm hành trình giữ biển

    Trang sử bất khuất

    Năm 1953-1954, Chiến dịch Đông - Xuân với đỉnh cao là chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ đã kết thúc, hòa bình được lập lại trên toàn Đông Dương, nhưng lúc bấy giờ Việt Nam còn tạm thời bị chia cắt làm hai miền: Miền Bắc được giải phóng hoàn toàn, miền Nam tiếp tục tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, giải phóng dân tộc.

Khẩu đội đại liên của công an vũ trang bờ  biển tỉnh Quảng Bình bắn rơi máy may phản lực của Mỹ ngày 5.8.1964 - ảnh tư liệu

    Bảo vệ chủ quyền, quản lý chặt chẽ một dải bờ biển miền Bắc dài hơn 800 km, từ Móng Cái đến vĩ tuyến 17 là nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa chiến lược cả về chính trị, kinh tế và quốc phòng. Từ cuối tháng 7-1954, Bộ Tổng Tư lệnh đã chỉ thị cho Cục Tác chiến tổ chức một bộ phận chuyên theo dõi tình hình trên biển, nghiên cứu, chuẩn bị đề án, xây dựng lực lượng bảo vệ vùng biển. Ngày 7/5/1954, Bộ Quốc phòng ra Nghị định số 284/NĐ-A thành lập Cục Phòng thủ bờ bể (tiền thân của Hải quân nhân dân (HQND) Việt Nam). Việc ra đời của Cục Phòng thủ bờ bể đã mở đầu cho thời kỳ xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của HQND Việt Nam. Từ đó, ngày 7/5/1954 trở thành ngày thành lập của lực lượng quốc phòng này.

    65 năm thành lập Quân chủng anh hùng, thế hệ cán bộ chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam khắp 5 vùng chiến thuật không bao giờ quên 8 chiến công lừng lẫy. Có chiến công đã trở thành huyền thoại và tạc vào lịch sử giữ gìn sông biển của Tổ quốc. 8 chiến công ấy cũng là niềm tự hào kiêu hãnh của thế hệ những người lính biển trong suốt hành trình 65 năm qua, nó đã trở thành biểu tượng, nở hoa trong tim mỗi năm đến ngày truyền thống.

    1. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước vĩ đại của dân tộc, mặc dù lực lượng, phương tiện còn hạn chế, nhưng với ý chí quyết tâm dám đánh, quyết đánh, quyết thắng, Hải quân nhân dân Việt Nam đã cùng với quân và dân miền Bắc chiến đấu anh dũng, mưu trí sáng tạo, đánh đuổi tàu khu trục Ma-đốc ra khỏi vùng biển nước ta, bắn rơi 8 máy bay, bắt sống giặc lái Mỹ đầu tiên trên miền Bắc, lập nên chiến thắng trận đầu ngày 2 và 5 tháng 8 năm 1964. Xứng đáng với thư khen của Bác Hồ: “Hải quân nhân dân Việt Nam đã anh dũng chiến đấu, tích cực tiêu diệt địch, bắn rơi máy bay, đánh đuổi tàu chiến Mỹ, đoàn kết lập công, bảo vệ nhân dân, bảo vệ vùng trời, vùng biển của Tổ quốc”.

Những chiến sĩ trẻ Lữ đoàn 171 trong đội hình diễu duyệt mít tinh kỷ niệm 64 năm thành lập Quân chủng - ảnh Mai Thắng

    2. Trong niềm vui kỷ niệm 65 năm ngày thành lập, cán bộ, chiến sĩ Hải quân nhân dân Việt Nam không thể không nhắc đến chiến thắng cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc xã hội chủ nghĩa bằng không quân của Mỹ. Bằng sức mạnh của mình, các lực lượng của Quân chủng Hải quân đã hiệp đồng chiến đấu 716 trận, bắn rơi 118 máy bay, bắn chìm và bị thương 45 tàu thuyền của địch. Với quyết tâm “Đánh địch mà đi, mở đường mà tiến”, HQND Việt Nam đã phát huy vai trò là lực lượng tiên phong và chủ yếu trong tháo gỡ, rà phá và làm mất hiệu lực 2.400 quả thủy lôi, mở tuyến thông luồng bảo đảm cho tàu thuyền hoạt động, sản xuất, vận tải chi viện cho chiến trường miền Nam, góp phần cùng toàn dân và toàn quân đánh thắng cuộc chiến tranh phá hoại lần thứ hai của địch

    3. Trong chiến đấu chống phong tỏa của đế quốc Mỹ bằng thủy lôi và bom từ trường trên sông biển miền Bắc, Hải quân nhân dân Việt Nam là lực lượng nòng cốt, đã nghiên cứu tháo gỡ, rà phá hàng ngàn quả thủy lôi và bom từ trường của địch, khai thông luồng lạch, góp phần bảo đảm giao thông thông suốt, nối liền hậu phương lớn miền Bắc với tiền tuyến lớn miền Nam.

    4. Với tinh thần “tất cả vì miền Nam thân yêu”, những con tàu “ Không số” của Hải quân nhân dân Việt Nam đã xuyên qua bão dông, vượt qua bao cuộc vây ráp của kẻ thù, chuyên chở hàng vạn tấn vũ khí trang bị và hàng ngàn lượt cán bộ, chiến sĩ chi viện cho chiến trường miền Nam tạo nên huyền thoại “đường mòn Hồ Chí Minh” trên Biển Đông.

    5. Truyền thống anh hùng của Hải quân nhân dân Việt Nam  còn gắn với những trận đánh độc đáo, táo bạo, mưu trí và dũng cảm phi thường của lực lượng đặc công Hải quân ở Cửa Việt - Đông Hà, cũng như trên khắp chiến trường sông biển miền Nam. Những chiến sĩ đặc công nước đã vùi mình trong cát bỏng, lặn hàng chục km như những con cá kình, vượt qua mọi sự canh phòng cẩn mật của địch, bất chấp hiểm nguy để mang những trái mìn nặng hàng trăm kg, tổ chức đánh trên 300 trận, đánh chìm, đánh hỏng nặng 336 tàu thuyền (trong đó có những con tàu trọng tải năm ngàn tấn) của Mỹ - Ngụy, phá hủy nhiều phương tiện chiến tranh, làm suy yếu một phần lực lượng của chúng.

    6. Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, Hải quân nhân dân Việt Nam đã phối hợp với một bộ phận lực lượng vũ trang Quân khu 5 “Thần tốc, táo bạo, bí mật, bất ngờ” tiến công giải phóng các đảo thuộc quần đảo Trường Sa, góp phần vào thắng lợi trọn vẹn, vĩ đại của dân tộc.

Bắn đạt thật mục tiêu biển xa - ảnh Mai Thắng

    7. Sau năm 1975, cùng với việc quản lý, bảo vệ vùng biển rộng lớn của nước Việt Nam thống nhất, theo lời kêu gọi của “Mặt trận dân tộc cứu nước Campuchia”, Hải quân nhân dân Việt Nam đã cùng với các đơn vị bạn tiến công giải phóng các căn cứ quan trọng, giúp nhân dân Campuchia thoát khỏi họa diệt chủng. 10 năm đứng chân trên đất bạn, Quân chủng Hải quân đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quốc tế vẻ vang, góp phần bảo vệ thành quả cách mạng và công cuộc lao động hồi sinh của nhân dân Campuchia.

    8. Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, thực hiện quyết tâm của Bộ Chính trị, của Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng, Hải quân nhân dân Việt Nam đã và đang nỗ lực phấn đấu xây dựng Quân chủng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại”, thực sự là lực lượng nòng cốt của nền quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân trên biển. Trước những thử thách của tình hình quốc tế và trong nước, cán bộ, chiến sĩ Hải quân luôn vững vàng về chính trị, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, xứng đáng là lực lượng nòng cốt bảo vệ biển, đảo, cùng toàn quân, toàn dân làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, góp phần tăng cường quản lý và bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, hải đảo, thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của Tổ quốc.

    Tự hào lính biển

    Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, Đại hội đại biểu Đảng bộ Quân chủng Hải quân lần thứ 11 đã xác định: Đẩy mạnh xây dựng Quân chủng theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, có đủ thành phần lực lượng binh chủng chiến đấu trong mọi tình huống.

    Bắt đầu từ năm 2010, được Đảng, Nhà nước, Quân đội và Nhân dân quan tâm, đầu tư xây dựng, Quân chủng Hải quân đã phát triển nhanh về tổ chức biên chế, mạnh về vũ khí trang bị, tàu thuyền. Về lực lượng, từ 4 Vùng Hải quân phát triển thành 5 Vùng, đóng quân trên các địa bàn trọng điểm, cửa ngõ của đất nước. Từ 3 lực lượng chủ yếu phát triển thành 5 lực lượng, như: (1) tàu mặt nước, tàu ngầm;(2) pháo binh - tên lửa trên bờ; (3) không quân - hải quân; (4) hải quân đánh bộ và (5) đặc công hải quân và lực lượng phòng thủ đảo. Thành lập thêm nhiều đơn vị mới như Lữ đoàn Không quân Hải quân 954, Lữ đoàn Tàu ngầm hiện đại 189, Lữ đoàn Tên lửa bờ 685, Lữ đoàn tàu pháo tên lửa 176, nâng cấp các bộ Chỉ huy Vùng lên Bộ Tư lệnh Vùng; cấp Quân chủng Hải quân tương đương Quân đoàn, một số Trung đoàn lên Lữ đoàn, các tiểu đoàn ra đa lên Trung đoàn.

Huấn luyện tuần dương trên biển của biên đội tàu tên lửa 167 - ảnh Mai Thắng

    Cùng với phát triển lực lượng, Quân chủng đầu tư mua sắm thiết bị hiện đại như: Tàu hộ vệ tên lửa Gepard 3.9, máy bay EC-225, máy bay DHC-6, tàu ngầm kilô 636 thế hệ mới; tên lửa bờ thế hệ mới, tàu pháo được thiết kế chế tạo mới, vận hành thao tác tự động.

    Trong dặm dài hải trình 65 năm qua, Quân chủng Hải quân có hơn 3.000 cán bộ chiến sĩ đã hy sinh anh dũng. Tất cả các liệt sĩ nằm lại trên những cung đường, cây cầu hay giữa biển khơi xa, đều có một mẫu số chung là lòng yêu biển, đảo, sẵn sàng hy sinh quên mình cho Tổ quốc yên bình, cho đất nước phồn thịnh.

    65 năm thành lập, xây dựng, chiến đấu, chiến thắng và trưởng thành, thế hệ cán bộ chiến sĩ Hải quân và Nhân dân cả nước tưởng nhớ 64 liệt sĩ đã nằm lại rạn đá Gạc Ma trong sự kiện Trường Sa 1988. Các anh đã kê cao thêm nền Tổ quốc giữa đại dương bao la, để biển, đảo Việt Nam một màu xanh bất tử. Để hôm nay, quân và dân cả nước luôn tự hào về các anh - những người lính canh biển của Tổ quốc thời bình nơi đầu sóng ngọn gió./.

Mai Thắng